بزرگترین ظلم ها چیست؟!
بسم الله
اگر سعى در خرابى ساختمانى که یادآور خداست، ذلّت دنیوى و عذاب اخروى دارد (طبق آیه 114 سوره بقره) پس کسانى که با شایعه و تهمت و تحقیر، قداست مردانى را شکستند که در جامعه یادآور خدا هستند، قطعاً در همین دنیا گرفتار ذلّت و نکبت خواهند شد.)
ظلم فرهنگى، بزرگترین ظلمها
وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَساجِدَ اللَّهِ أَنْ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ وَ سَعى فِی خَرابِها أُولئِکَ ما کانَ لَهُمْ أَنْ یَدْخُلُوها إِلاَّ خائِفِینَ لَهُمْ فِی الدُّنْیا خِزْیٌ وَ لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ عَذابٌ عَظِیمٌ (بقره 114)
کیست ستمکارتر از آنکه نگذاشت نام خدا در مساجد الهى برده شود و سعى در خرابى آنها داشت؟ آنان جز با ترس و خوف، حقّ ورود به مساجد را ندارند. بهرهى آنان در دنیا، رسوایى و خوارى و در آخرت عذاب بزرگ است.
بنابر آنچه از شأن نزولها و برخى روایات بدست مىآید، آیه دربارهى کسانى نازل شده است که درصدد تخریب مساجد برآمده بودند. در طول تاریخ، تخریب مساجد و یا جلوگیرى از رونق آنان بارها به دست افراد منحرف و طاغوتها صورت گرفته است. از تخریب بیت المقدس و آتش زدن تورات بدست مسیحیان به رهبرى شخصى به نام «فطلوس» گرفته، تا ممانعت قریش از ورود مسلمانان به مسجد الحرام، نشانهاى از همین تلاشها است.
امروز نیز از یکسو شاهد تخریب مساجد باقیمانده از صدر اسلام در کنار قبور ائمه بقیع علیهم السلام به عنوان مبارزه با شرک هستیم و از طرف دیگر ویرانى مساجد تاریخى، همانند مسجد بابرى در هند را که نشانگر قدمت مسلمانان در شبه قارّه است، به چشم مىبینیم. اینها همه حکایت از روحیّهى کفرآلود طاغوتها و جاهلانى دارد که از یاد و نام خداوند که در مراکز توحید طنین انداز مىشود، وحشت دارند.
همچنین این آیه به والدین و بزرگانى که از رفتن فرزندانشان به مساجد ممانعت به عمل مىآورند، هشدار مىدهد.
و اگر خرابى مسجد ظلم باشد پس آباد کردن مسجد، انفع کارها مىباشد. (تفسیر فخر رازى)
توجه به این نکته نیز لازم است که جلوگیرى از ورود به مسجد و ذکر نام پروردگار و کوشش در تخریب آن، تنها به این نیست که مثلا با بیل و کلنگ ساختمان آن را ویران سازند، بلکه هر عملى که نتیجه آن تخریب مساجد و از رونق افتادن آن باشد نیز مشمول همین حکم است
نکات آیه
1- طرق ویرانى مساجد
بدون شک مفهوم آیه فوق، مفهومى وسیع و گسترده است و به زمان و مکان معینى محدود نمىشود، همانند سایر آیاتى که در شرائط خاصى نازل گردیده اما حکم آن در همه قرون و اعصار ثابت است، بنابراین هرکس و هر گروه به نوعى در تخریب مساجد الهى بکوشد و یا مانع از آن شود که نام خدا و عبادت او در آنجا انجام گیرد مشمول همان رسوایى و همان عذاب عظیم است که در آیه اشاره شده است.
توجه به این نکته نیز لازم است که جلوگیرى از ورود به مسجد و ذکر نام پروردگار و کوشش در تخریب آن، تنها به این نیست که مثلا با بیل و کلنگ ساختمان آن را ویران سازند، بلکه هر عملى که نتیجه آن تخریب مساجد و از رونق افتادن آن باشد نیز مشمول همین حکم است
چرا که در تفسیر آیه إِنَّما یَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ ... (سوره توبه آیه 18) طبق بیان صریح بعضى از روایات، منظور از عمران و آبادى مسجد تنها ساختمان آن نیست، بلکه حضور در آنها و توجه به محافل و مجالس مذهبى که در آنها تشکیل مىگردد و موجب یاد خدا است نیز یک نوع عمران است، بلکه مهمترین عمران شمرده شده است.
بنابراین در نقطه مقابل، آنچه باعث شود که مردم از یاد خدا غافل گردند و از مساجد باز مانند، ظلمى است بسیار بزرگ!
عجب اینکه در عصر و زمان ما گروهى از متعصبین نادان و خشک و دور از منطق از وهابیان به بهانه احیاى توحید، سعى در تخریب پارهاى از مساجد و ساختمانهایى که بر قبور بزرگان اسلام و صلحاء شده و همیشه مرکز یاد خدا است دارند، و عجیبتر اینکه این ستمگران بى منطق، اعمال خود را تحت عنوان مبارزه با شرک انجام مىدهند و در این راه مرتکب انواع گناهان و کبائر مىشوند در حالى که اگر فرضا کار خلافى در یکى از این مراکز مقدس انجام شود باید جلو آن را گرفت نه اینکه این خانههاى توحید را به تخریب کشاند، که این کار همانند کار مشرکان جاهلیت است.
2- بزرگترین ستم
نکته دیگرى که در این آیه باید مورد توجه قرار گیرد این است که خداوند این چنین اشخاص را ظالمترین افراد شمرده، و در واقع هم چنین است، زیرا تعطیل و تخریب مساجد و جلوگیرى از مراکز توحید، نتیجهاى جز سوق مردم به بى دینى نخواهد داشت، و مىدانیم زیان این کار از هر عملى بیشتر و عواقب شوم آن دردناکتر است.
ظلم فرهنگى، بزرگترین ظلمهاست. «وَ مَنْ أَظْلَمُ» (در قرآن «أَظْلَمُ»، به افترا بر خدا و بستن خانه خدا گفته شده که هر دو جنبه فرهنگى دارد)
البته در موارد دیگرى از قرآن کلمه" اظلم" (ستمکارترین مردم) در مورد بعضى از گناهان دیگر نیز به کار برده شده است که تمام آنها در واقع به مساله" شرک" و نفى توحید باز مىگردد.
پیامهای آیه:
1ـ ظلم فرهنگى، بزرگترین ظلمهاست. «وَ مَنْ أَظْلَمُ» (در قرآن «أَظْلَمُ»، به افترا بر خدا و بستن خانه خدا گفته شده که هر دو جنبه فرهنگى دارد.)
2ـ خرابى مسجد تنها با بیل و کلنگ نیست، بلکه هر برنامهاى که از رونق مسجد بکاهد، تلاش در خرابى آن است. «مَنَعَ مَساجِدَ اللَّهِ»
3ـ مساجدى مورد قبول هستند که در آنها یاد خدا زنده شود. مطالب خداپسند و احکام خدا بازگو شود. «یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ»
4ـ دشمن از در و دیوار مسجد نمىترسد، ترس او از زنده شدن نام خدا و بیدارى مسلمانان است. «أَنْ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ»
5ـ مساجد سنگر مبارزهاند، لذا دشمن سعى در خرابى آنها دارد. «سَعى فِی خَرابِها»
6ـ مسجد باید پر رونق و پر محتوى و همانند سنگر فرماندهى نظامى باشد.
هم چنان که جاسوس از رخنه به مراکز نظامى در وحشت و اضطراب است، باید مخالفان و دشمنان نیز از نفوذ و ورود به مساجد، در ترس و نگرانى باشند. «ما کانَ لَهُمْ أَنْ یَدْخُلُوها إِلَّا خائِفِینَ»
7ـ کسانى که با مقدّسات دینى به مبارزه برمىخیزند، علاوه بر قهر الهى در قیامت، گرفتار ذلّت و خوارى دنیا نیز مىشوند. «سَعى فِی خَرابِها» ، «لَهُمْ فِی الدُّنْیا خِزْیٌ»
(اگر سعى در خرابى ساختمانى که یادآور خداست، ذلّت دنیوى و عذاب اخروى دارد، پس کسانى که با شایعه و تهمت و تحقیر، قداست مردانى را شکستند که در جامعه یادآور خدا هستند، قطعاً در همین دنیا گرفتار ذلّت و نکبت خواهند شد.)
آمنه اسفندیاریبخش قرآن تبیان